Prawo w eventach cz. 7: GRY LOSOWE W RAMACH EVENTÓW

Kiedy mamy do czynienia z grą losową (hazardową) w rozumieniu ustawy o grach hazardowych?

Obecnie coraz częściej spotyka się w ramach różnego rodzaju event’ów, np. gal promocyjnych czy innych tego typu imprez, drobne losowania związane z przyznawaniem nagród osobom, które zgłosiły chęć wzięcia udziału w takiej grze.

Z uwagi na występujący w takich przypadkach element losowości warto zastanowić się czy praktyki te nie podpadają pod regulacje zawarte w ustawie z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz.U.09.201.1540), ostatnimi czasy głośno komentowanej w mediach. Zgodnie z tą ustawą za gry losowe (hazardowe) uznaje się „gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin”. Analizując powyższą definicję już na wstępie należy wskazać, że brak regulaminu nie powoduje, że dana gra nie może zostać uznana za grę losową w jej rozumieniu.

W związku z powyższym aby uznać, że dana „gra” czy też „losowanie” jest grą losową (hazardową) w rozumieniu ustawy konieczne jest aby: w grze występowały wygrane pieniężne lub rzeczowe oraz wynik gry, w szczególności, zależał od przypadku.

W celu wyjaśnienia powyższych przesłanek warto porównać grę losową z konkursem, który uznawany jest za grę o charakterze rywalizacji, nie będącą grą losową w rozumieniu ustawy o grach hazardowych. Różnice te przedstawiają się następująco.

W grze losowej wygrana jest zależna „w szczególności od przypadku". Oznacza to, że nagrodę w takiej grze otrzymuje się wskutek "pomyślnego zrządzenia losu", niezależnie od jakości wykonania danej czynności lub zadania, czy też oceny organizatora lub innych osób. Przykładem gry losowej jest akcja w ramach, której spośród uczestników wylosowywani są zwycięzcy np. poprzez wyciąganie losów z puli. Oczywiście znane są również inne postacie gier losowych np. loterie "zdrapkowe". Z kolei w konkursie uczestnik musi lepiej od swoich konkurentów (innych uczestników) wykonać jakieś zadanie przykładowo przygotować określoną pracę np. wymyślić i napisać na kartce ciekawe hasło lub wykonać czynność np. najszybciej odpowiedzieć na pytanie, a organizator ocenia, który z uczestników zwyciężył. Ocena może być dokonywana swobodnie np. wybór najciekawszego hasła lub na podstawie, określonych kryteriów np.: "kto pierwszy (...)". W każdej z tych sytuacji rozstrzygające znaczenie ma jednak rywalizacja pomiędzy uczestnikami i właśnie ten element należy uznać za cechę charakterystyczną konkursu.

Wątpliwości mogą powstawać przy mechanizmach o charakterze mieszanym np. gdy spośród wylosowanych osób wygrywa taka, która najlepiej odpowie na określone pytania czy też gdy w pierwszej turze akcja ma charakter rywalizacji, a następnie w drugim etapie losuje się zwycięzców. W powyższych przypadkach z pomocą przychodzi nam orzecznictwo, w którym zdecydowanie przeważa pogląd, że dla uznania gry za losową (hazardową) wystarczające jest aby co najmniej jeden z elementów prowadzących do zwycięstwa np. jeden z etapów miał charakter losowy i w konsekwencji wynik całej gry zależał od przypadku. W podobnych sytuacjach sąd/organ badał przede wszystkim czy element losowy ma znaczenie, najczęściej bezpośrednie, dla wyłonienia przyszłego zwycięzcy. W razie poważnych wątpliwości co do charakteru gry organizator może zawsze zwrócić się do Ministra Finansów o rozstrzygnięcie w formie decyzji czy przedstawiona gra ma charakter losowy czy też nie, a więc czy podpada pod ustawę o grach hazardowych i przewidziane w niej rygory.

Należy jednak wyraźnie wskazać, że w przypadku gdy organizator eventu „losuje” spośród uczestników zwycięzców i wręcza im nagrody np. vouchery to gra taka może zostać uznana za grę losową w rozumieniu ustawy. Niestety, w przypadku gdy takie losowanie łączy się z przyznaniem nagród, to niezależnie od tego czy jest to np. losowanie wizytówek czy inna „drobna” gra to podchodzi ona pod przepisy ustawy, która niestety nie przewiduje wyłączeń z uwagi na nieodpłatność czy też „niepubliczny” charakter gry.

Losowania w ramach promocyjnych gal lub eventów mogą zostać uznane przede wszystkim za loterie promocyjne, a więc gry: „w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe”.

Obowiązki związane z urządzaniem gier losowych (loterii promocyjnych)

Zorganizowanie gry losowej (np. loterii promocyjnej) wymaga spełnienia szeregu, przewidzianych w prawie, obowiązków. Poniżej opisuje jedynie te, które dotyczą loterii promocyjnych, gdyż są to gry najbardziej odpowiadające omawianemu tematowi. Co więcej są to jedyne gry losowe przewidziane w ustawie o grach hazardowych, w których można uczestniczyć bezpłatnie.

Po pierwsze organizator gry musi uzyskać zezwolenie właściwego organu na jej urządzenie gry (dyrektora izby celnej, w przypadku loterii promocyjnej). W tym celu organizator powinien m.in. przygotować stosowny regulamin, a także uzyskać gwarancje bankowe zabezpieczające wypłatę nagród. Dodatkowo, Organizator jest zobowiązany przedstawić szereg zaświadczeń i innych dokumentów, w tym dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na organizację loterii promocyjnej oraz spełnić inne wymagania wynikające z obowiązujących przepisów i często ich interpretacji przyjętych przez organ.

Postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej może, zgodnie z ustawą, trwać nawet do 2 miesięcy. co sprawia, że tę akcję warto zaplanować z pewnym wyprzedzeniem.

W tym miejscu warto wyraźnie wskazać, że organizator powinien poważnie traktować opisane powyżej obowiązki. Prowadzenie gry losowej np. loterii promocyjnej niezgodnie z prawem (np. bez zezwolenia) co do zasady zagrożone jest bowiem nie tylko konsekwencjami administracyjno-prawnymi ale także sankcjami określonymi w kodeksie karnym skarbowym.

Rozwiązania alternatywne

Jak już wskazałem powyżej zmiany polegające na wprowadzaniu mechanizmów nielosowych np. pytań itd., może okazać się niewystarczające, jeżeli gra w ogólności będzie miała losowy charakter. W związku z powyższym, w celu uniknięcia regulacji zawartych w ustawie o grach hazardowych, organizatorzy urządzają akcje o charakterze rywalizacji, oparte przykładowo na mechanizmach „kto pierwszy” lub organizując „klasyczne” konkursy. Warto dodać, że przepisy omawianej ustawy nie będą miały również zastosowania kiedy „wylosowany” zwycięzca nie będzie otrzymywał nagrody.

Autor:  Wiktor Rainka

Wiktor Rainka - prawnik w Kancelarii Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy, aplikant adwokacki. Głowny obszar jego zainteresowań stanowi szeroko rozumiane prawo własności intelektualnej, w tym regulacje dot. mediów, reklamy, ochrony danych osobowych oraz oprogramowania i nowych technologii.
 
w.rainka@lsw.com.pl
Kancelaria Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy sp.k.
www.lsw.com.pl